Khasiat Pokok Beka @ Bonglai

Pokok Beka hidup meliar di tepi sungai dan belukar tanah rendah hampir di seluruh Malaysia. Pokok beka sederhana besar, kira-kira 10m tingginya. Batang tumbuh tegak tanpa cabang, kecuali apabila hujungnya dipangkas. Daun panjang dan lebar, berbentuk bujur ovat dan mempunyai anak daun yang banyak. Helai daun nipis, pangkal tidak simetri kecuali anak daun hujung.Bunga terdapat pada jambak rasem yang panjang, iaitu 1-2 m. Bunga kembang satu demi satu, tidak serentak. Warna bunga merah muda keperangan dan berbelang krim. Buah berbentuk kapsul sepanjang 1 m dan kira-kira 8 cm lebar.Bijinya banyak, leper dan nipis. Buah yang panjang menyebabkan pokok ini mudah dicam dari jauh. Beka atau nama saintifiknya Oroxylum indicum daripada keluarga tumbuhan bignoniaceae mempunyai pokok yang sederhana besar.

KEGUNAAN DAN KHASIAT

Pucuk dan buah boleh dibuat sayur. Di India dan di Jawa, kulit luar akar digunakan untuk mengubati sakit usus. Oleh sebab sifat kelat dan toniknya, kulit akar digunakan untuk mengubati cirit-birit. Campuran daun boleh diminum untuk mengubati sakit perut, hilang selera makan dan reumatisme. Daun yang dimasak dibuat ubat untuk wanita yang sakit sewaktu bersalin dan sebagai campuran ubat selepas bersalin. Air rebusan daun beka merupakan ubat sakit urat yang sangat mujarab. Orang Cina menggunakan biji beka sebagai ubat.

Menurut Pegawai Pusat Sumber Genetik Tumbuhan, Institut Biosains Universiti Putra Malaysia (UPM), Tajuddin Abdul Manap, buah beka juga baik untuk kesihatan kerana ia boleh mencuci darah.

"Memakan buah beka juga boleh membantu menambahkan susu ibu terutama bagi mereka yang baru lepas bersalin,'' ujarnya.

Tambah beliau, selain buahnya, rebusan daun beka jika diminum akan mengurangkan demam atau sakit kepala di samping boleh dijadikan mandian lepas bersalin.

"Untuk mendapatkan lebih kesegaran bagi ibu lepas bersalin, selain daun beka rebusan juga ditambah dengan campuran herba lain, termasuk serai wangi,'' jelasnya.

Kata Tajuddin, manakala akar pokok beka pula boleh melegakan demam, sakit atau pening kepala dan juga selesema.

"Akar beka yang dicampur sedikit air perlu ditumbuk halus sebelum ia dipupuk di kepala,'' ujarnya.

BAGI mereka di pantai timur terutama di Kelantan dan Terengganu, buah beka sudah tidak asing lagi. Ia merupakan makanan popular sama ada sebagai ulam atau dijadikan kerabu.Sepanjang bulan puasa misalnya, kerabu beka yang dijual di kebanyakan gerai makanan di pasar Ramadhan di negeri itu adalah antara pilihan utama pengunjung.

Walaupun rasanya agak pahit tetapi kerabu beka menjadi hidangan pembuka selera dan kemestian ketika berbuka puasa.

Jika dijadikan ulam, peminat beka selalunya membakar buah muda tersebut terlebih dahulu bagi mengurangkan rasa pahitnya.